Hoe blijf je autonoom. Hoe zorg je ervoor dat bedrijven als Google en Facebook zo min mogelijk invloed hebben op jouw gedrag?
Het meest eenvoudige antwoord is om hun diensten niet te gebruiken en de accounts die je van ze hebt te verwijderen. Het kan, en het zou zomaar eens kunnen dat je leven er rijker van wordt. Je hoeft het niet voor de rest van je leven af te zweren. Je kunt het ook een maand of een jaar proberen. Als experiment. Om te kijken of je nog zonder kunt en om te kijken hoe creatief je bent in het zoeken naar alternatieven. Het maken van een dergelijke keus is op zichzelf al een ultiem voorbeeld van hoe je je vrijheid ook echt gebruikt.
Als je niet zo'n radicale stap wilt of kunt zetten, besef dan dat je autonomie vooral wordt bedreigd door twee dingen:
- De verslavende werking en de ingebouwde verlokkingen om zoveel mogelijk tijd te spenderen aan deze platformen. Met als gevolg dat je je tijd anders gebruikt dan je eigenlijk zou willen.
- De kans dat je andere keuzes gaat maken doordat de informatie die je krijgt niet neutraal is. Informatie die specifiek voor jou is geselecteerd door bedrijven met andere doelen dan jij.
Simpel gezegd: hoe minder tijd je doorbrengt op hun platformen, hoe minder kans dat je autonomie wordt bedreigt. En als je toch om wat voor reden dan ook tijd op zo'n platform wilt doorbrengen doe dat dan zo bewust mogelijk.
Cal Newport beschrijft in zijn boek 'Digitaal Minimalisme' een methode om bewust om te gaan met digitale diensten. Omdat het niet eenvoudig is om de verleidingen van digitale diensten te weerstaan stelt hij dat je eerst stil moet staan bij je eigen waarden en doelen. Vanuit die waarden en doelen kun je een strategie bedenken over hoe je gebruik wilt maken van digitale diensten.
Dat kan bijvoorbeeld betekenen dat je in plaats van iedere dag een aantal uren op Facebook en YouTube zit, je heel doelbewust een uur in de week daarvoor reserveert waarin je (misschien met een wekker naast je) alleen de dingen doet die voor jou waarde hebben en die jouw doelen ondersteunen. Grote kans dat dat veel bevredigender is en dat je veel meer tijd overhoudt.
Newport stelt verder dat het goed is om eerst een maand lang een digitale detox te doen en alle voor jou niet noodzakelijke digitale diensten niet te gebruiken. Pas na die maand kun je zuiverder je eigen doelen beschrijven. Het is wel aan te raden om voordat je een digitale detox begint alternatieven te verzinnen voor de tijd die je normaal op Facebook en YouTube zit. Denk dan bijvoorbeeld aan afspreken met mensen, telefoontjes plegen of eindelijk weer eens een goed boek te lezen of muziek te maken. Of een activiteit in de buurt te bezoeken waar je mensen ontmoet.
Wat je ook doet, blijf beseffen dat het David tegen Goliath is. Dat je heel bewust bij je eigen waarden en doelen moet blijven om tegen de miljardenbudgetten op te kunnen. Wellicht is het toch handiger om radicaal te stoppen. In ieder geval: hoe minder tijd je op zo'n platform zit, hoe minder kans dat je wordt beïnvloed. En bijkomend voordeel is dat hun verdienmodel minder goed zal werken, en dat is pure winst, voor jou en onze vrijheid!